EN TR

Güncel Haber

TUSAŞ Tarafından Modernize Edilen Azerbaycan Hava Kuvvetleri Su-25M Uçağı ile İlk KGK Atış Testi Başarıyla Yapıldı

Türk Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları unsurları ile Azerbaycan, BAE, İngiltere, Katar, Pakistan Hava Kuvvetleri ve NATO AWACS unsurlarının fiili katılımı ile 02 Mayıs - 12 Mayıs 2023 tarihleri arasında 3’üncü Ana Jet Üs Komutanlığında (Konya) gerçekleştirilecek Uluslararası Anadolu Kartalı - 2023/2 (AE-23/2) Eğitimini takip eden hava fotoğrafçısı (spotter) ve yazarımız Cem DOĞUT, 9 Mayıs günü TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen Kanatlı Güdüm Kiti (KGK) takılı mühimmatlar ile 3’üncü Ana Jet Üssü’nden havalanan Azerbaycan Hava Kuvvetleri’ne ait TUSAŞ tarafından modernize edilen Su-25M Frogfoot Yakın Hava Desteği Uçağını fotoğrafladı.

Tarih: 10 Mayıs, 2023 Güncelleme: 13 Ekim, 2024

Bu fotoğraf birçok açıdan dikkat çekmekteydi. Bunlardan ilki her iki kanat altında birer adet KGK takılı mühimmat (1.000lb Mk-83 genel maksat bombası olduğunu değerlendiriyorum) ile havalanan Su-25M Yakın Hava Desteği Uçağının kuyruk numarası 27. 8 Mayıs günü düzenlenen Basın ve Spotters Gününde Azerbaycan Hava Kuvvetleri’nin AE-23/2 Eğitimine katılmak üzere getirdiği 2 Su-25M Frogfoot Uçağını görüntüleme fırsatı bulmuştum. Bu uçakların kuyruk numaraları 09 ve 25 idi. Dolayısıyla 9 Mayıs günü ile Konya Atış Sahası’nda bir adet KGK-83 atışı gerçekleştiren 27 kuyruk numaralı Su-25M, AE-2023/2 Eğitimi’ne katılan Uçaklardan birisi değil.

9 Şubat 2022 günü TUSAŞ tarafından HÜRKUŞ ile ilgili yapılan bir paylaşımda arka planda yer alan hangar içinde 2 adet Su-25 uçağı görülüyordu. Bu uçakların TUSAŞ tesislerinde olma nedeni hakkında farklı senaryolar gündeme gelmişti. Ekim 2021’de TUSAŞ Genel Müdürü Temel KOTİL Gürcistan’ın Tiflis şehrinde bulunan JSC Tbilaviamsheni (Tbilisi Aircraft Manufacturing/TAM) şirketini ziyaret etmiş ve tesiste bulunan Su-25 Uçaklarını incelemişti. O tarihte bahse konu Su-25’lerin Gürcistan Hava Kuvvetleri’ne ait olabileceği iddiası gündeme gelmişti. Ancak, ADEX 2022 Fuarı sırasında Azerbaycan kaynaklarından edindiğim bilgiye göre TUSAŞ, ASELSAN ve TÜBİTAK SAGE’nin katılımı ile 2 Su-25M Frogfoot prototipi TUSAŞ tesislerinde ÖZGÜR Projesinde edinilen tecrübe ve aviyonik süit kullanılarak kapsamlı bir aviyonik modernizasyona tabi tutulmakta ve uçaklara Türk Savunma ve Havacılık Sanayi firmalarınca üretilen hava-hava, hava-yer mühimmatları, data-link ve podları (ASELPOD, EHPOD ve EDPOD gibi) taşıyabilme kabiliyeti kazandırabileceği belirtilmişti.

Cem DOĞUT aynı zamanda KGK atışı sırasında 27 kuyruk numaralı Su-25M Uçağına atış sahasına kadar Takip Uçağı olarak eşlik eden ÖZGÜR Projesi’nin 87-0019 kuyruk numaralı dijital kamuflaja sahip ilk F-16C Blok 30M prototip uçağını da fotoğraflama fırsatı buldu. Dolayısıyla Azerbaycan Su-25M Frogfoot Uçağı ile KGK-83 atışı AE-2023/2 Eğitimi dışında icra edilen bir faaliyet. Temmuz 2021’de sosyal medyaya yansıyan haberlerde Azerbaycan Hava Kuvvetleri’nin 1.000lb KGK-83 ve 500lb KGK-82 güdüm kitlerinden tedarik ettiği bilgisi yer almıştı.

Daha önce de Azerbaycan Hava Kuvvetleri’ne ait 09 kuyruk numaralı Su-25M Frogfoot Uçağı da AE-2021/2 Eğitimi sırasında Haziran ayında ASELSAN ürünü Lazer Güdüm Kiti (LGK) ile donatılmış QFAB-250-LG Mühimmatı ile atışlar yapmıştı. ASELSAN 2018 Almanak’ına göre 2018 Haziran ayında Azerbaycan Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan Su-25M savaş uçağına yüklenen 250kg ağırlığındaki OFAB-250 bombasına entegre edilen LGK-82 ile yapılan test atışı sonucunda hedef merkezden vurulmuş ve bu başarılı atış sonrasında Başarılı atış sonrasında Azerbaycan Hava Kuvvetleri ile yürütülen sözleşme görüşmelerinde imza aşamasına gelinmiştir.

KGK, güdümsüz 1.000lb Mk-83 ve 500lb Mk-82 genel maksat bombalarını havadan karaya uzun menzilli akıllı mühimmatlara çeviren bir kanatlı güdüm kitidir. Tüm hava şartlarında gece ve gündüz görev yapan KGK, INS/GPS güdüme sahip olup yüksek irtifadan (30.000ft ve 600 knot sürat) atıldığında azami 60nm, düşük irtifadan (10.000ft) atıldığında ise azami 20nm menzillere erişebilmektedir. KGK 10º - 80º  seçilebilir vuruş açısı kabiliyetine sahiptir. CEP değeri 10m’nin altında (6m) olan KGK’ya hareketli hedeflere angajman kabiliyeti için lazer arayıcı başlık da eklenebilmekte. Lazer Arayıcı Başlık eklenmiş KGK ile ilk atış testi görüntüsü Eylül 2021’de sosyal medyada yer almıştı.

MIL-STD-1760 veri yolu sayesinde ve NATO Evrensel Silah Arayüzü (UAI) üzerinden NATO üyesi ülkelerin hizmetindeki herhangi bir uçağa (F-35 dahil) ve uçaktaki aviyoniklere entegre edilebilecek kabiliyette olan KGK-82/83 Mühimmatlarının Su-25M Frogfoot Uçaklarına entegrasyonu için iki ayrı seçenek yer alıyor. Bunlardan ilki Uçaktan Bağımsız Atış Sistemi (UBAS) üzerinden diğeri ise Su-25M’nin ÖZGÜR Projesi kapsamında geliştirilen ve Milli Görev Bilgisayarı’nı da içeren milli aviyonik süit ile donatılması sayesinde. TÜBİTAK 2018 Faaliyet Raporu’na göre yerde ve uçakta yapılan testler sonunda geliştirilen UBAS yazılımı KGK atışında kullanılarak başarı ile denenmiştir.

T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanı İsmail DEMİR de SETA Vakfı tarafından 10 Mayıs 2023 günü düzenlenen Türk Savunma Sanayinin Yüzyılı Sempozyumunda konuyla ilgili sorumuza cevaben dost ve kardeş ülkelerin Türkiye’nin yüksek teknoloji içeren kapsamlı modernizasyon projelerine katılabileceğini, buna yönelik ortaklık modellerinin geliştirilebileceğini ve konuya dost ve kardeş ülkelerle yapılan görüşmelerde dillendirildiğini anımsattı ve Azerbaycan ile Su-25M Uçaklarının modernizasyonu ve akıllı silah sistemlerinin uçaklara entegrasyonu konusunda bir çalışma olduğunu doğruladı. DEMİR, “Azerbaycan ile özellikle bu uçakların modernizasyonu kadar üzerine belirli silah sistemlerinin entegre edilmesi, akıllı sistemlerin uygulanması ile ilgi projelerimiz var bunlar hayata geçiriliyor..” diye konuştu.