EN TR

Makale

Hava Savunma Sistemleri ve Güdümlü Hava-Yer Mühimmatlar Arasındaki Rekabete Analitik Bir Bakış

Dr. Feridun Tasdan, Western Illinois University

Tarih: Issue 100 - August 2020

Günümüze kadar konvansiyonel savaşlar öncelikle havada başlamakta, havada üstünlük kurulması sonrasında, savaşın geri kalan aşamalarında karşı tarafın önemli kara ve deniz hedeflerinin imha edilmesi şeklinde devam etmektedir. Gelecek 10-20 yıl için yapılan tahminlerde ise hava üstünlüğünün kazanılması zorlaşacağı gibi, artık modern ve entegre hava savunma sistemleriyle korunan hedeflere klasik yöntemler ile yaklaşılması eskisi kadar kolay olmayacaktır. Sadece savaş uçaklarının hedeflerine ulaşmalarının önlenmesi değil, uzun menzilli seyir füzeleri ve hatta JDAM gibi kısa menzilli mühimmatların hedeflerine ulaşmadan havada önleyebilecek sistemler geliştirilmektedir. Örneğin, GPS sinyallerinin karıştırılması ile JDAM benzer mühimmatların hassasiyetini düşürülmesi mümkün hale gelmiş veya namlulu uçaksavarların zaman ayarlı havada paralanabilen akıllı mühimmatlar ile düşürülmesi mümkün hale gelmiştir. Savaş uçaklarının kendilerini korumak ve düşmanın iyi korunan hava sahasına penetre edebilmek için radara görünmezlik (stealth), elektronik destek ve karıştırma, veri füzyonu, etkin komuta kontrol imkânlarına sahip olmaları gerekmektedir. Ayni şekilde Hassas Güdümlü Mühimmat (HGM) sınıfına koyacağımız uzun menzilli seyir füzeleri veya kısa menzilli (15km civarı) lazer güdümlü akıllı güdümlü mühimmatların dahi isleri artık çok zorlaşacak çünkü farklı sınıflardaki (kısa-alçak-orta-uzun olarak sınıflandırabiliriz) hava savunma sistemlerinin (HSS) sensor ve füze teknolojideki gelişmeleri çok iyi takip ettikleri, daha modern ve yüksek vuruş yüzdesine sahip, entegre çalışabilen komuta kontrol sistemleri yönetiminde farklı tipteki hava hedeflerin etkili olabilecekleri görülmektedir.

ABD Hava Kuvvetleri (USAF)’nin 1990 1. Körfez ve daha sonra 2003 yılındaki 2. Körfez operasyonlarında HGM’larin hedefe ulaşması olasılığı %95 üzerinde olduğu kabul edilerek her 1 hedefe yaklaşık 1.5 adet HGM kullanılmıştır. Hedef Sayısı/Sorti oranına bakıldığında ise 2. Dünya savaşanda 1 kara hedefini imha etmek için yaklaşık 1000 bombardıman uçağı ve 9000 adet güdümsüz bomba kullanılmıştı. 1970’lerdeki Vietnam savaşında ise 1 kara hedefine yaklaşık 176 güdümsüz bomba ve yaklaşık 30 sorti yapılması gerekmişti. 1990’lara gelindiğinde artık GBU-10/12 serisi LGB (Lazer Güdümlü Bomba) yaygın kullanımı nedeniyle, 1 kara hedefine karşı 1 sorti ve 1 mühimmat kullanımı oranına ulaşılmıştır. Günümüzde ise GPS ve diğer güdüm teknolojilerindeki gelişmeye paralel, artık USAF’in B-2 veya diğer büyük hacimli bombardıman uçakları tarafından 80 farklı kara hedefine 1 sortide 80 adet mühimmat kullanılarak operasyonlar yapılabilmektedir. Fakat 2020 ve sonrasında durum ne olacaktır? GPS ve güdüm sensorleri teknolojilerinin gelişmesiyle çok farklı modlarda güdüm teknikleri kullanan, 2000’li yıllara göre çok daha gelişmiş kısa veya uzun menzilli hassas güdümlü mühimmatların hedefler üzerindeki bu baskın etkisi sürecek midir? Bunun cevabı savaş teknolojileri tek eksende gelişmemekte, benzer yüksek teknolojiler artık hava savunma sistemleri ve diğer pasif önleme sistemleri üzerinde yansımaktadır.