Türk hükümran hava sahasının (Türk Hava Kuvvetleri Türk hava sahasında 300ft ve üzerini [sonsuz uzaya kadar] görmek ve bilmek ve ideali 1,5dk azami 5dk içinde tespit, teşhis, takip ve imha kabiliyetini tesis etmek zorundadır) ve harekat alanının genel/bölge hava ve füze savunması Hava Kuvvetleri Komutanlığı (HvKK)’nın sorumluluğunda ve genel koordinatörlüğünde planlanarak icra edilmektedir.

Türk hükümran hava sahasının gerçek zamanlı hava resmi Hava Kontrol Grup Komutanlığı altında teşkilatlanan sabit ve taşınabilir tipteki 30’u aşkın erken ihbar radar sensörü, 7 Kontrol İhbar Merkezi/Postası (KİM/KİP), HİK Grup Komutanlığı (131’inci Filo Komutanlığı) bünyesinde görev yapan ve kuvvet çarpanı olarak kabul edilen 4 E-7T Havadan Erken İhbar ve Kontrol (HİK) Uçağı, 15’inci Füze Üs Komutanlığına bağlı yerde konuşlu hava savunma silah sistemleri (Nike Hercules ve HAWK XXI, Nisan 2020’de operasyonel olması beklenen ilk Batarya teslimatı 12-25 Temmuz 2019, ikinci Batarya teslimatı ise 27 Ağustos-15 Eylül 2019 tarihlerinde tamamlanan S-400 Triumph Sistemi ile desteklenecekler) ile bu sistemler arasında komuta ve kontrolü sağlayan Taktik Data Link Sistemlerinden oluşmaktadır. Hava gözetleme resminde Erken İhbar Radarları tarafından kapsanamayan alçak irtifa ve orta/uzun menzilli alanlar ile Erken İhbar Radarlarının arıza dönemlerinde kapsanamayan kör noktaların kapsanması maksadıyla Alçak İrtifa Radar (AİR) Sistemi Projesi başlatılmıştır.

IDEF ‘19 Fuarı kapsamında SSB ile Aselsan arasında imzalanan AİR Sistemi Projesi sözleşmesi altında 5 adet Alçak İrtifa Radar Sistemi tedarik edilecektir. Şirket tarafından SSB’ndan 17 Mayıs 2019 tarihinde alınan izin çerçevesinde Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)'nda yapılan açıklamada sözleşmenin toplam bedeli 450 Milyon TL (Mayıs 2019 Dolar/TL kuru ile ABD$75 Milyon) olarak verilmiştir.

Aselsan elindeki teknoloji sayesinde projeyi, 3 yıl gibi kısa bir sürede tamamlamayı ve S-Bant frekans bandında çalışacak (EİRS ile aynı frekans bandı) AESA tipi antene sahip mobil yapıdaki (8 tekerlekli taktik araç üzerinde taşınacak) ilk AİR Sistemini 2022 yılında HvKK’na teslim etmeyi planlamıştır. Edindiğimiz bilgiye göre diğer radarların teslimatı ise 6-8 ay aralıklarla gerçekleştirilecek. AESA teknolojisine sahip olan AİR anteni hem 360 derece dönebilecek (geniş gözetleme açısı elde etmek için mekanik olarak yönlendirilecek), hem de gerektiğinde sabit konumda belli bir açıda (120 derece) gözetleme görevi icra edebilecek. Aselsan yetkilisi tarafından azami menzili 150km olarak verilen AİR Sistemi muharebe uçakları, helikopterler, İHA’lar, düşük radar kesit alanına sahip uçaklar ve anti-radyasyon füzelerinin tespitinde kullanılabilecek. Aselsan AİR Sisteminin, her ikisi de Aktif Elektronik Taramalı Dizin (AESA) anten teknolojisine sahip olan IAI/Elta ürünü S-Bant EL/M-2084 MMR (Çek Cumhuriyeti 8 adet EL/M-2084 radar tedariki için Aralık 2019 başlarında İsrail ile ABD$125 Milyon değerinde hükümetlerarası anlaşma imzalamıştır) ve HENSOLDT ürünü C-Bant TRML-4D radarları ile benzer kabiliyetlere sahip olacağını değerlendirmekteyiz.

Yakınlarında konuşlanmış hava savunma sistemleriyle de entegre olabileceği belirtilen Aselsan AİR Sistemi bu amaçla erken ikaz ve Karaya Konuşlu Hava Savunma Sistemleri için arama fonksiyonlarını yerine getirecek ve tespit ettiği hedeflere ait bilgileri silah sistemlerine doğrudan aktarabilecek. Böylelikle entegre hava gözetleme ve savunma sisteminin reaksiyon süresi de kısaltılabilecek. Radar üzerinde yer alacak Milli Mod5/S IFF sistemi sayesinde tespit edilen ve daha sonrasında takibe alınan hedeflerin IFF sorgulamaları yapılarak dost unsurlarla ilgili bilgiler anlık olarak radar terminallerinde izlenebilecek. AİR Sistemi daha önce sözleşmeleri imzalanan ve teslimatlarına 2020 ve 2021 yıllarında başlanılması beklenen Silah Tespit Radarı (STR) ve Erken İhbar Radar Sistemi (EİRS) ile aynı yapı taşlarını ve azami ölçüde ortak teknolojileri bünyesinde barındıracaktır.

AİR Sistemi Teknik Özellikleri:

·       S-Bant frekansında çalışma,

·       Alçak irtifa hedeflerin tespiti,

·       Katı Hal Güç Yükselteçli Gönderme/Alma (T/R) Modülleri,

·       Faz dizinli elektronik taramalı anten,

·       Sayısal hüzme oluşturma,

·       İleri Sinyal İşleme teknikleri,

·       360 derece dönebilen anten alt sistemi yapısı,

·       Durarak çalışma,

·       Değişken anten dönüş ve tarama hızları,

·       Taktik tekerlekli araçlarla taşınma,

·       Hızlı kurulum ve toplanma,

·       Yüksek MTBCF,

·       Düşük MTTR,

·       Yüksek hazır olma oranı.