EN TR

Güncel Haber

MELTEM-III Projesi ve ATR-72/600 Deniz Karakol [D/K] Uçağı

Tarih: 18 Nisan, 2020

Yaklaşık 218,7 Milyon ABD doları değerindeki [180 Milyon €, MELTEM-II Projesi kapsamında tedarik edilen AMASCOS-300 Görev Sisteminin maliyeti bu rakama dahil değildir, sadece uçak tedariki, yapısal tadilatı, test ve sertifikasyon maliyetlerini kapsamaktadır) MELTEM Programlarının sonuncusu olan MELTEM-III Projesi kapsamında, TMUA (Turkish Maritime Utility Aircraft) konfigürasyonundaki 2 adet ATR-72/600 kargo uçağı 2013 yılında envantere girmişti (Temmuz ve Ağustos 2013'te Türk Deniz Kuvvetleri hizmetine girdi).

Proje kapsamında ayrıca Su Üstü (SUH/ASuW) ve Deniz Altı Savunma (DSH/ASW) Harbi icra etme kabiliyetine sahip 6 adet ATR-72/600 Deniz Karakol Uçağı (MPA) temin edilecektir. Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın (DzKK) resmî web sitesinden yapılan açıklamaya göre 6 adet ATR-72/600 Türk Deniz Karakol Uçağının (TMPA) 2019-2020 yılları arasında teslim edileceği belirtilmiştir. TCB701 ve TCB702 kuyruk numaralı ATR-72/600 Kargo Uçakları üzerindeki yapısal tadilat faaliyetleri Ana Yüklenici Alenia Aermacchi/Leonardo tarafından Napoli/Capodichino ve Torino/Caselle tesislerinde gerçekleştirilmiş ve bu kapsamda uçaklar yeni telsiz setleri ve IFF sistemi ile donatılmıştır.

Toplam 6 adet ATR-72/600 uçağın tedarikini ve bu uçakların Türk Deniz Kuvvetleri için DSH/ASW ve SUH/ASuW konfigürasyonunda modifikasyonlarını kapsayan Meltem-III Projesi'nin sözleşmesi Alenia Aermacchi S.p.A. ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) arasında Temmuz 2012'de imzalandı. Bu anlaşma, 10 adet ATR-72/500 DSH uçağının Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslimatı kapsamında 20 Temmuz 2005 tarihinde Alenia ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan ve Nisan 2006'da yürürlüğe giren daha önceki anlaşma üzerinde yapılan bir değişiklikti. Proje çerçevesinde, donanımsız bir şekilde Türkiye'ye gelecek olan ATR-72/600 uçaklarının Deniz Karakol Uçağına dönüştürülmesiyle ilgili tüm faaliyetler, Alenia/Leonardo'nun Ana Alt Yüklenicisi olan TUSAŞ'ın tesislerinde gerçekleştirilecekti. TUSAŞ’ın iş payı Kit-A ve ekipman üretimi, malzeme ve destek ekipmanlarının tedariki, yapısal ve elektriksel tadilat, montaj, test, Yer Hizmetleri ve Entegre Lojistik Destek (ILS) faaliyetlerini içermekteydi.

İlk belirlenen programa göre, sertifikasyon ve kabul testlerinin tamamlanmasının ardından 6 adet ATR-72/600 Deniz Karakol Uçağının ilkinin Şubat 2017'de Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edilmesi planlanmıştı. Kalan 5 adet Deniz Karakol Uçağının ise 2018'in ilk çeyreğinin sonuna kadar teslim edilmesi amaçlanmıştı. Fakat, tadilat geçirecek ilk ATR-72/600 uçağı ancak 19 Nisan 2013'te TUSAŞ'ın tesislerine ulaşmış ve aynı yıl içerisinde çalışmalar başlatılabilmişti. Yapısal Tadilat faaliyetleri (AMASCOS-300 görev sistemi entegrasyonu ve donanımsız uçağın Deniz Karakol Uçağına dönüştürülmesi işlemlerini kapsamaktadır) tamamlanan ilk Deniz Karakol Uçağı ilk uçuşunu 14 Temmuz 2016'da gerçekleştirmiş ve aynı gün içerisinde İtalyan Sertifikasyon Kurumu DAAA ve Finmeccanica tarafından Uçuşa Elverişlilik sertifikasyon testlerinin gerçekleştirilmesi için Torino/İtalya'ya gönderilmiştir. İkinci uçak ise, Yapısal Modifikasyonun tamamlanması üzerine Nisan 2017'de İtalya'nın Torino kentine gönderildi. Uçuş testleri, Alenia Aermacchi/Leonardo Firmasının Torino'daki Uçuş Test Merkezinde gerçekleştirildi.

İlk ATR-72/600 Deniz Karakol Uçağının teslim tarihi daha sonra Mayıs 2017'ye ertelendi, ancak sertifikasyon testleri sırasında ortaya çıkan sorunlar nedeniyle, yukarıda belirtilen teslimat belirlenen tarihte gerçekleştirilememiştir. 10 Mayıs 2017 tarihinde, IDEF '17 Fuarı sırasında düzenlenen bir basın toplantısında, ATR-72/600 Deniz Karakol Uçaklarının mayıs ayında Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edilip edilmeyeceğine dair sorumuza yanıt olarak, Leonardo'nun Strateji, Pazarlar ve İş Geliştirmeden sorumlu Başkan Yardımcısı Giovanni SOCCODATO, sertifikasyon sürecinde yaşanan gecikmelerden dolayı teslimatın 2017 yılının ikinci yarısında tamamlanacağını söylemişti.

Diğer taraftan, MELTEM-III Projesi kapsamında, P&W Canada üretimi 2 adet PW127M turboprop motorla çalışan ATR-72/600 Deniz Karakol Uçaklarında kullanılacak olan 10 adet AMASCOS-300 Görev Sistemi setinden 8 adeti Nisan 2014 tarihinde ve kalan 2 adeti ise Eylül/Ekim 2014 tarihinde teslim edildi. Bahsi geçen Görev Sistemlerinin altısı, Türk Deniz Karakol Uçağı (TMPA) konfigürasyonunda teslim edilecek 6 adet ATR-72/600 uçağında kullanılacakken, geriye kalan 4 tanesi ise Türk Deniz Kuvvetleri'nin P-235 (CN235-100M) ve ATR-72/600 Deniz Karakol Uçaklarında kullanılan AMASCOS-300 Görev Sisteminin ömür boyu bakım hizmetleri ve işletilmesi kapsamında yedek olarak kullanılmak üzere depolanacaktır.

Link-11 Taktik Veri Bağı Sistemi ile donatılmış P-235 Deniz Karakol Uçakları, kanatların altındaki harici istasyonlarda/pilonlarda Mk46 Hafif Torpido ve Sualtı Bombaları taşıyabilirken, ATR-72/600 DSH/SUH uçakları gövdelerinin yan tarafında bulunan 2 adet istasyonda (kanat tasarımları nedeniyle kanat altı harici istasyon bulunmamaktadır) silah yükü taşıyabilmektedir ve bununla beraber Link-16 Taktik Veri Bağı ve Mk54 Hafif Torpido yeteneklerine sahip olacak. HF (High Frequency) bandında çalışan Link-11 Taktik Veri Bağı Sistemi ile, veri aktarımı Görüş Hattı'nda (LOS) 200km+ mesafeye kadar gerçekleştirilebilmektedir. Mk46 Mod 5 ve Mk54 Hafif Torpidoların ATR-72/600 Deniz Karakol (D/K) Uçaklarına entegrasyonu için gerekli olan mühendislik desteği Raytheon Firması tarafından sağlanmaktadır. Bu amaçla, Ana Yüklenici Alenia Aermacchi ile Raytheon arasında Temmuz 2014'te 5,7 Milyon ABD doları tutarında bir sözleşme imzalanmıştır.

Toplam dört operatör konsolu bulunan (Radar Operatörü, Taktik Koordinasyon Subayı [TacCo], Akustik Operatörü ve Elektronik Harp (EH) ve Muhabere Operatörü) ve hem CN235-100M (P-235) hem de ATR-72/600 DSH/SUH uçaklarında kullanılan AMASCOS-300 Görev Sistemi: Ocean Master 400 Arama Radarı (190 deniz mili menzil, 400W gücünde ve SAR/ISAR/SPOT-SAR/STRIP-SAR/MMTI kabiliyeti), ASELFLIR-200T Elektro-Optik Keşif ve Gözetleme Sistemi (35 deniz miline kadar su üstü hedefleri teşhis edebiliyor), Sonobuoy Lançeri, TMS-200 Aktif/Pasif Sonobuoy Akustik İşleme Sistemi (aynı anda 16 Sonobuoy dinleyebilir), TCAS II Trafik İkaz ve Çarpışmayı Önleme Sistemi, DR-3000 Elektronik Destek (ED) Sistemi (RWR olarak da işlev görür), AN/ASQ-508(V) Manyetik Anomali Dedektörü (MAD, anten uzunluğu 4,5 metre ve ağırlığı yaklaşık 50 kg), Link-11/Link-16 Taktik Veri Bağı Sistemleri, LN-100G INS/GPS, ARS-700 (AIGS) Havadan Kurtarma Sistemi, APX-113 IFF Sistemi, ve Aselsan üretimi ASES-235M Entegre Elektronik Harp Kendini Koruma Sistemi ile MILDS AN/AAR-60 Füze İkaz Sistemi (MWS) ve AN/ALE-47 Karşı Tedbir Atma Sistemleri (CMDS) bulunmaktadır. Program kapsamında gerçek zamanlı AMASCOS-300 Görev Sistemi için üç milyon satır kod yazılmıştır. Mekanik taramalı Ocean Master 400 Radar, uygun hava koşullarında bir denizaltı periskobunu 1,000 feet irtifa ve 30 deniz mili mesafeden tespit edebilirken; 100 metrekarelik alandaki bir devriye botunu 6,000 feet irtifa ve 90 deniz mili mesafeden tespit edebilmektedir.

Toplamda altı uçağın ilki olan ve 2016 yılında TUSAŞ tesislerinde ilgili sistemlerin entegrasyonu sonrasında Leonardo Firmasına sertifikasyon testlerinin tamamlanması için gönderilen ardından da sertifikasyon testlerinden başarıyla geçerek TUSAŞ tesislerine getirilen ilk uçak, son testlerin tamamlanmasının ardından Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilecek.