EN TR

Güncel Haber

ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak için Yeni Görev: Kara ve Satıh Hedeflerine Taarruz

Savunma Sanayi Başkanı İsmail DEMİR, 24 Ekim 2021 günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile TUSAŞ ürünü ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağın bir satıh hedefine karşı başarıyla kullanıldığını duyurdu. DEMİR “ Vurulmaktan sıkılan hedef uçağımız ŞİMŞEK, artık vurmaya karar verdi! ŞİMŞEK, GPS güdümlü otonom uçarak, uzun mesafelerdeki hedefleri vuran füze haline geldi. Mesafesini söylemiyormuş. Tebrikler TUSAŞ. Tebrikler ROKETSAN,” dedi.

Tarih: 25 Ekim, 2021

SSB DEMİR tarafından paylaşılan atışa ilişkin kısa videoya göre Sinop Test Merkezi’nden katapult ile fırlatılan ŞİMEK, Sinop açıklarındaki (yaklaşık 40km mesafede) sabit bir suüstü temsili hedefe tam isabet kaydetmiştir. CMX-15D FLIR faydalı yüküne sahip bir SİHA (AKSUNGUR olabilir çünkü FLIR ekran sembolojisi daha önce AKSUNGUR’un orman yangınları ile mücade görevinde yaptığı çekimler ile benzer) tarafından 20.724ft irtifa ve 4.9nm mesafeden FLIR faydalı yükü ile anlık olarak kaydedilen atış, ekranda yer alan bilgiye göre 24 Ekim günü öğleden önce gerçekleştirilmiştir.

TUSAŞ Genel Müdürü Temel KOTİL geçtiğimiz günlerde CNN Türk’te verdiği bir demecinde ŞİMŞEK Hedef Uçağının aynı zamanda kamikaze uçak olarak da kullanılabileceğine dikkat çekmiş ve yılda 100 adet ürettikleri ŞİMŞEK üzerinde 5kg patlayıcı bulunduğunu ve AKSUNGUR’dan bırakıldığında 200km mesafeden hedefini vurduğunu açıklamıştı.

ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağı IDEF ‘21 Fuarında paylaşılan bilgiye göre 1.57m kanat açıklığına sahip olup uzunluğu 2.33m, azami kalkış ağırlığı ise 70kg’dır. TEI ürünü TJ90 Turbojet Motoru ile güçlendirilen ŞİMŞEK, deniz seviyesinde 350+kts sürate çıkabilmekte ve 50ft-20.000ft irtifalarda görev yapabilmektedir. Havada kalış süresi 45+dk olarak verilen ŞİMŞEK görüş hattında 70+km menzile sahip. IDEF 21 Fuarında stantta sergilenen ürün bilgi panosunda ŞİMŞEK’in faydalı yük kapasitesine ilişkin bir veri yer almamıştır.

ŞİMŞEK ile ilgili daha önce ilk uçuşun yapıldığı 2012 yılında paylaşılan bilgide kanat açıklığı 1.5m, uzunluğu 2.3m, azami kalkış ağırlığı 75kg, azami faydalı yük kapasitesi 10kg, yakıt kapasitesi 32lt ve havada kalma süresi 1 saat olarak verilmişti. HvKK tarafından 2013 yılında icra edilen PENÇE 2013 Atışli Tatbikatı’nda TUSAŞ standında sergilenen ŞİMŞEK önündeki bilgi panosunda menzil bilgisi 100km olarak yazılmıştı.

Dolayısıyla paylaşılan bilgiler ışığında kara, deniz ve hava platformlarından atılabilecek ŞİMŞEK’in 200km mesafeye 5kg ağırlığındaki bir patlayıcıyı kayda değer bir vuruş hassasiyeti/CEP değeri ile taşıyabileceği ve böylelikle bir çeşit Tarruzi İHA olarak da kullanılabileceği söylenebilir. ŞİMŞEK’in birim maliyeti bilinmemekle birlikte üretim sayısı/sipariş miktarına bağlı olarak rakamın makul seviyelere çekilebileceği ve bu sayede ŞİMŞEK’in gerçek bir muharebe düşman radarlarına ek yük bindirmek, hem de kara ve büyük satıh hedeflerine (mesela limanda demirli gemiler) caydırıcı maksatlı hasarlara yol açmak üzere kullanılabileceği değerlendirilmektedir. Ancak çift yönlü bir veri bağı özelliği olmadığından elektronik/GPS karıştırma ortamında vuruş hassasiyetinde düşüş olacağı da bir gerçek. Kanat altında iki adet ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağı taşıyan 16-013 kuyruk numaralı ANKA-B SİHA daha önce Azerbaycan hava Kuvvetleri için 2020 yılında Azerbaycan’da 6 ayrı gösteri uçuşu icra etmiş ancak atış gerçekleştirilmemişti.

TUSAŞ ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağa Bir Bakış

TUSAŞ; UAV-X1, Uçuş Kontrol Sistemi, TURNA, KEKLİK ve GÖZCÜ ile elde ettiği deneyimini, TSK’nin yeni bir ihtiyacına yönelterek 2009 yılında ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak Projesini başlatmıştır. Proje, TSK hava savunma birimlerinin; hava-hava, satıh-hava, uçaksavar ve füze sistemleri ile atış ve radarla takip/kilitlenme eğitimlerinde kullanacağı, muharip uçakların ve füzelerin uçuş karakteristiklerine yakın özelliklere sahip maliyet etkin bir Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi’nin yerli imkanlarla özgün olarak tasarlanıp üretilmesi maksadıyla başlatılmıştır. Bu projede, 400 knot hız yapabilen, fırlatıcı ile kalkıp, paraşüt ile denize veya karaya inebilen, 90km menzil içinde 30 ile 15.000 feet arasında çeşitli manevralar yapan bir ‘hedef uçak’ tasarlanması hedeflenmişti.

Yüksek Hızlı Hedef Uçak (ŞİMŞEK) Projesi altında ilk prototip montajı Haziran 2012’de içinde tamamlanmış ve ilk uçuş 4 Ağustos 2012 tarihinde başarıyla gerçekleştirmişti. ŞİMŞEK ile otopilotlu uçuş testi ise 2012 Aralık ayı sonunda icra edilmişti. Mart 2012 tarihinde TUSAŞ ile TEI arasında TJ90 Turbojet Motorunun ŞİMŞEK platformunda kullanılmasına yönelik bir iş birliği anlaşması imzalanmıştı.

Hidrolik fırlatıcı (pnömatik fırlatıcı geliştirme çalışmaları henüz tamamlanmadığı için) kullanılarak icra edilen uçuş sırasında; kalkış, meydan turu ve paraşüt sistemi kullanılarak iniş aşamaları planlamaya uygun şekilde başarıyla tamamlanmıştı. TEI tarafından geliştirilmekte olan 90lb itki gücüne sahip TJ90 Turbojet Motoru o tarihte henüz hazır olmadığı için ilk uçuşta yurtdışından tedarik edilen bir motor kullanılmıştı. 90lbf (400N) itki gücüne sahip olan 5.7kg (kuru ağırlığı 3.6kg) ağırlığındaki TJ90 Turbojet Motoru 25 saatlik çalışmanın ardından bakıma alınmaktaydı. Normalde TJ90 sınıfındaki turbojet motorların ömür süresinin ortalama 50 saat olduğu ancak kapalı devre yakıt sistemine sahip olan motorlarda hizmet ömrünün belirli bakım aralıkları ile 50 saatin üzerine çıkarılabildiği belirtilmişti. Yapılan açıklamalara göre ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağı, 400 knot sürate erişebilecek ve 60dk havada kalabilecekti. Kanat açıklığı 1.5m, gövde uzunluğu ise 2.3m olan ŞİMŞEK, 30-15.000ft irtifalarda görev yapabilecek ve YKİ üzerinden tüm uçuşu boyunca otonom olarak 100km menzil dahilinde eş zamanlı olarak kontrol edilebilecekti. Azami kalkış ağırlığı 75kg olarak hedeflenen ŞİMŞEK, 10kg ağırlığında faydalı yük taşıyabilecekti.

TJ90 turbojet motorunun entegrasyonu maksadıyla ŞİMŞEK üzerinde bir dizi yapısal modifikasyon gerçekleştirilmiş bu çerçevede örneğin IDEF ‘11 Fuarı’nda sergilenen modelinin üzerinde yer almayan hava alığı kuyruk dikmesinin ana gövde ile birleşme noktasına yerleştirilmişti. Gemi güvertesinden fırlatılabilecek ve yine gemiden kontrol edilebilecek şekilde tasarlanan ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi herhangi bir piste ihtiyaç duymadan, fırlatıcı ile kalkış ve paraşütle iniş gerçekleştirebilmektedir. Sistemde fırlatıcı olarak pnömatik rampa (katapult) tercih edilmiştir. Pnömatik tipteki rampanın tercih edilmesinde sistemin daha küçük hacim, daha yüksek atış hızı ve bakım kolaylığı gibi özelliklerinin etkili olduğu belirtiliyor.

0.6 Mach/400 knot sürate sahip turbo jet motorlu ŞİMŞEK, Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi Başlangıç Harekat Kabiliyeti (IOC)’ne 1-2 Eylül 2015 tarihlerinde Sinop Test Merkezi (STM)’nde; Roketsan ATDM test ekipmanları ile imkan ve kabiliyetleri kullanılarak icra edilen DzKK NATO SeaSparrow Füzelerinin (NSSM) eğitim atışları ile kavuşmuştur. Eğitim atışları kapsamında TCG Turgutreis Firkateyninden fırlatılan NATO SeaSparrow Füzeleri, ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçaklarına angaje olmuş ve görevini başarıyla gerçekleştirerek iki hedef uçağı da vurmuştu. NSSM eğitim atışlarında kullanılan ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçaklarında yurt dışından temin edilen turbojet motorlar kullanılmaktaydı. ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçağı TEI ürünü TJ90 Turbojet Motoru ile ilk uçuşunu 7 Haziran 2017 tarihinde gerçekleştirmiştir.