EN TR

Güncel Haber

Türk Deniz Kuvvetleri’nin Güç Çarpanı LST Gemileri

NUSRET-2018 tatbikatında, Komuta-Kontrol Gemisi olarak görev alan ve plana uygun olarak eğitim tipi Dip Mayını ve Demirli Mayın dökme görevini icra eden TCG Bayraktar (L-402) LST Gemisini, o dönem ki Gemi Komutanı Yarbay Bülent GÜNGÖR, tatbikatı takip eden basın mensuplarına gezdirmiş ve gemi hakkında detaylı bilgiler aktarmıştı. O dönem edindiğimiz izlenimlerle, detayları sizler için tekrar kaleme aldık.

Tarih: 13 Nisan, 2020

TCG Bayraktar, 7.254 ton deplasmana ve yaklaşık 139m boya sahip olan ve 18+ knot azami sürate ulaşabilen TCG Bayraktar LST Gemisi; tek tekneli, deplasman tipi ve tamamen çelik konstrüksiyon olarak inşa edilmiştir. 10 güverte ve 2 asansöre sahip olan geminin SMART-S Mk2 radarından karinasına yüksekliği 34m, deniz seviyesine yüksekliği ise 29m. Geminin üst binası ve köprü üstü camları balistik (7.62mm mermilere karşı) balistik korumalıdır.

Anadolu Deniz İnşaat Kızakları Sanayi ve Ticaret AŞ (ADİK Tersanesi) tarafından inşa edilen Gemi; Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal saldırılar için tam personel korumasına sahiptir. Halen DzKK bünyesindeki koruma kapasitesi açısından en büyük KBRN Sistemi TCG Bayraktar ve TCG Sancaktar LST Gemilerinde kullanılmaktadır. %97 oranında (sadece biyolojik sensör ve bir adet filtre yurt dışı kaynaklı) yerli sanayi katılımı içeren KBRN Sistemi TÜBİTAK, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve MATEL iş birliği ile geliştirilmiştir. Gemilerde üç ayrı yerde (ana güverteye çıkış, helikopter platformuna çıkış ve tank güvertesine çıkış) KBRN temizleme yapılan giriş noktası yer alıyor. Gemide ayrıca kimyasal serpinti sonrasında dış yüzeylerin yıkanmasını sağlayan Otomatik Dış Yıkama Sistemi (Washdown) yer almaktadır. Tulumbalar vasıtasıyla çekilen deniz suyu ile beslenen fıskiyeler yardımıyla gemi gövdesinin ve üst güvertesi çepeçevre deniz suyu ile yıkanmaktadır. İcra edilen testler sırasında sistemin başla komutunu müteakip üç dakika içinde devreye girdiği görülmüştür. Gemi bacasında böyle bir sistem yer almadığından ‘Washdown’ kabiliyeti IR bastırma maksatlı olarak kullanılamamaktadır. KBRN kirlenmesini tespit ve ikaz maksatlı olarak geminin farklı yerlerine sensörler yerleştirilmiştir, bu sensörlerden biri KBRN ajanı/kirlenmesi tespit ettiğinde alarm ikazı veriyor.

TCG Bayraktar ve TCG Sancaktar LST Gemileri torpido tehdidine karşı İngiliz Ultra Electronics ürünü SeaSentor Torpido Karıtırma ve Aldatma Sistemi (TKAS) ile donatılmıştır. O tarihlerde Aselsan’ın HIZIR TKAS çözümü hazır olmadığından ADA Sınıfı ilk iki korvette de kullanılan SeaSentor siparişi verilmiştir. SeaSentor, tehdit torpidoyu hem gemide iskele ve sancak tarafında yer alan lançerlerden atılan sarf edilebilir sahte hedef/dekoylar vasıtasıyla hem de manyetik alan uygulamak suretiyle karıştırabilmektedir. Gemiden 20dk içinde salınarak denize serilen fiber optik kablo/dizin üzerinde akustik ve manyetik sensörler yer alıyor.

Gemide, 15 tonluk genel maksat helikopterinin iniş kalkışına olanak sağlayacak bir helikopter platformu (36mx20m’lik ölçüleri ile halen DzKK hizmetindeki gemilerde yer alan en geniş ve en yüksek kapasiteli helikopter platformu) bulunmaktadır. Ancak helikopter platformunda iniş ve kalkışı kolaylaştıracak ışıklı işaret/yönlendirme sistemi yer alsa da ASIST helikopter iniş ve kalkış sistemi yer almıyor. ASIST sistemi gemide konuşlanacak helikopterlerin gündüz ve gece zorlu hava ve deniz şartlarında dahi gemiye emniyetle iniş ve kalkış gerçekleştirebilmelerine imkân tanımaktadır. Platform henüz CH-47F Chinook helikopteri için sertifiye edilmemiş olsa da edindiğimiz bilgiye göre 12.5 ton ağırlıktaki Chinook Helikopteri yüksüz olarak gemiye iniş yapabilir ancak yüklü olarak inmesi mümkün değil, bu durumda Chinook havada asılı durumda iken gemiden yakıt ikmali yapabilir.

Yükleme/boşaltma işlemlerini sağlayabilmek amacıyla geminin başında, kıçında ve yan tarafında birer kapak bulunmaktadır. Gemide, ayrıca, her biri 8 ton yük veya 40 personel taşıyabilen ve azami 40 knot (tam yükle 27 knot) sürat yapabilen yerli tasarım ve üretim dört LCVP Çıkarma Aracı ve kendinden tahrikli üç ponton yer almaktadır. Edindiğimiz bilgiye EFES-2018 Tatbikatı sırasında hedef 20dk olarak belirlenmesine karşın gemideki 4 LCVP 15dk içinde denize indirilmiş ve kıyıya ilk çıkarma bu 4 LCVP ile yapılmış. LCVP’ler 8 tona kadar araç taşıyabilecek şekilde tasarlanmıştır bu sayede örneğin bir adaya çıkarma yapıldığında ilk seferde kıyıya çıkarılacak Kaideye Monteli Stinger (KMS) Sistemleri ile çıkarma harekâtında görev alacak askerlerin ve adanın yakın hava savunması sağlanabilecek. Ayrıca TCG Anadolu LHD Gemisine yönelik ön eğitim olarak gezi sırasında, önümüzdeki günlerde LCVP’lerin TCG Bayraktar’ın kıç kapağına yanaşarak araçların doğrudan gemi güvertesinden LCVP’lere aktarımına yönelik eğitimler de icra edileceği bilgisi paylaşılmıştı.

Normal şartlarda gemideki Tank Güvertesi’nde 13 Ana Muharebe Tankı (AMT) taşınabilirken, gemi içindeki diğer ağırlıklarla oynayarak (mesela tatlı su ve/veya yakıtı daha az almak suretiyle) bu sayıyı 19’a kadar çıkarmak mümkün. Edindiğimiz bilgiye göre geminin tank taşıma kapasitesinde temel kıstas AMT’nın hacmi ve ağırlığı. Üzerinde seyir sırasında AMT’nın emniyeti için bağlama noktaları yer alan Tank Güvertesi’nde tankları çevirmek için kullanılan bir daire şeklinde bir sistem var, bu sistem kullanılarak AMT’lar yükleme ve boşaltma esnasında boyaya zarar vermeden Tank Güvertesi’nde nokta dönüş yapabiliyorlar.

Dip Mayını ve Demirli Mayın taşıma ve dökme kabiliyetine sahip olan TCG Bayraktar ilk mayın dökme faaliyetini Kuzey Deniz Saha Komutanlığı tarafından planlanarak 24 Kasım- 3 Aralık 2017 tarihlerinde icra edilen NUSRET-2017 Davet Tatbikatı sırasında icra etmişti. Gemide yer alan kıç kapağı hem AMT çıkışı hem de mayın dökümü için kullanıma imkân tanıyan iki ayrı modda çalışabilmekte. Tank Güvertesinin kıç tarafında zeminde iki ayrı kapak bulunmakta. Bu kapaklar kaldırılıp kenara konulduğunda aşağıdan hidrolik bir sistem yukarı doğru çıkıyor ve raylara döşenmiş mayınları otomatik olarak alıyor ve önceden programlanan aralıklarla deniz mayınlarını dakika ve mesafe aralıklarına göre otomatik olarak döküyor. Otomatik Mayın Dökme Sistemi gerek yazılım, gerekle donanım olarak milli bir ürün.

22 Nisan 2017 tarihinde teslim edilen ve yerli sanayi katılımı %70,68 olarak gerçekleşen TCG Bayraktar LST Gemisi 140 kişilik personeli ile 40 gün (daha önce 30 gün idi ancak kabul testleri sırasında yapılan iyileştirmeler ile bu süre 10 gün uzatıldı) azami kapasitesi olan 565 kişi ile de 20 gün denizde kalabiliyor.

Gemideki telsiz kamerasında Aselsan-TÜBİTAK ürünü Mesaj İletim Sistemi bulunurken, cevapsız yayın İstasyonu ise Türkiye’den uzakta icra edilen görevler sırasında kısa mesajlaşma/haberleşme için denizaltılardakine benzer bir HF haberleşme kabiliyeti ile sağlanıyor.

Edindiğimiz bilgilere göre gemide köprü üstündeki Gemi Kontrol İzleme İstasyonu (GKİS) vasıtasıyla takip ve kontrolü yapılabilen 600’ü uzaktan kumandalı 3.600’ün üzerinde valf bulunmakta. Çıkarma harekâtı sırasında geminin baş kısmındaki su çekimi, çıkarma yapılacak alandaki suyun derinliğine göre ayarlanabiliyor. Mesela bu çerçevede ihtiyaç duyulursa baş taraftaki sıvılar valfler yardımıyla kıç tarafa taşınabiliyor böylelikle geminin baş tarafı hafifletilerek yukarı kaldırılabiliyor. Aynı kabiliyet sayesinde çıkarma sırasında, zemine saplanması durumunda kapağı kurtarmak için de kullanılabiliyor.

Baş tarafında sancak ve iskeleye çevrilebilen iki adet tip baş itici/pervane yer alan TCG Bayraktar’da harekete duyarlı (hareket algılayınca çekime başlıyor) 5’i hareketli toplam 68 CCD kamera bulunmakta. Gemide bulunan rampalar İngiliz firması MacGregor tarafından üretilmiş olup geminin üst güvertesine araçların çıkarılmasında kullanılıyor.

Gemide gezi sırasında bize gezdirilen alanlardan birisi olan Savaş Harekât Merkezi ise gemi üzerindeki farklı sensörlerden gelen bilgilerin toplanıp analiz edildiği ve gerektiğinde Gemi Komutanı tarafından atış kararının verildiği bir yer. Buradaki konsollar üzerinde koşan milli tasarım ve üretim GENESİS Savaş Yönetim Sistemi (SYS) 3.9 Milyon satır kaynak kodundan oluşan milli bir yazılım (hazırlayan mühendislerin yarısının bayan olduğu belirtildi) içermekte. GENESİS SYS ile aynı anda 2.500’ün üzerinde hava, su üstü ve denizaltı temasını otomatik olarak takip edilebilmekte. Angajman sürecinde otomatik modda iken otomatik olarak takip edilen temaslardan kendi içindeki algoritma yardımıyla önceliklendirdiği 8 tehdidi angajman ekranına yansıtılmakta ve bunlardan gemi üzerindeki toplara tahsis ettiği 3’ü için (SYS Phalanx’ı tek olarak kabul ettiğinden ön, arka ve yanlardan gelen tehdide göre azami üç angajman planlaması yapmakta) geri sayım başlatılmakta. Tehditler menzil içine girince GENESİS SYS tarafından Ateşleme Zamanı Uyarısı verilmekte. Gemi Komutanı’nın yetki vermesi ile atış yapılmakta. Gemide iki Oto Melara 40L70 Fast Forty Top Sistemi ve iki 20mm Mk-15 Phalanx Blok 1B Baseline 2 (DEMAM malzeme olarak sağlanmıştır) Yakın Hava Savunma Silah Sistemi (CIWS) yer alıyor. TCG Bayraktar Phalanx sistemleri olmadan DzKK hizmetine girmiş ve Phalanx’lar gemiye daha sonra monte edilmişti. Mayıs ayında düzenlenen IDEF ‘17 Fuarı sırasında ziyaret ettiğimizde SHM’nde Phalanx konsolu yer almıyordu ancak son ziyaretimizde Phalanx operator konsolu yerleştirilmişti.  O dönem Phalanx CIWS ile atışlar gerçekleştirilmiş 16 Ekim 2018 tarihinde Phalanx’ın GENESİS SYS’ne entegrasyonuna yönelik faaliyetlerine devam edilmekteydi. (Phalanx’ın GENESİS SYS’ne entegrasyonuna yönelik faaliyetler 2018 son çeyreğinde tamamlanmıştır.)

İki ayrı bölümden oluşan SHM’nde ayrıca güdümlü mermi tehdidine karşı SAMAN Kızılötesi Aldatıcı Sistemi konsolu yer almaktaydı. Sistem RF güdümlü füze tehdidine karşı chaff (KALKAN), IR güdümlü füze tehdidine karşı da flare (SAMAN) mühimmatı atabilmekte. Tüm operatör konsollarında joystick yer aldığından gerektiğinde her konsoldan Oto Melara 40L70 Fast Forty Top Sistemi kontrol edilebilmekte. SHM’nin Uzaktan Görüşme Cihazı (diğeri Kaptan Kamarasında) ile 2 büyük LCD ekran, komutan konsolu ve 10 masaüstü bilgisayardan oluşan ikinci bölümü çok amaçlı olarak tasarlanmıştır. Mesela Amfibi Harekât veya NUSRET-2018 Davet Tatbikatında olduğu gibi Mayın Harekâtı icra edilirken ikinci bölüm Müşterek Harekât Komuta Merkezi olarak kullanılabilmekte. Ancak bir doğal afet durumunda gemideki GENESİS SYS’nden bağımsız çalışan ve Microsoft tabanlı ticari bilgisayarların yer aldığı bu bölüm Doğal Afet Yönetim Merkezi olarak da görev yapabilmekte. İlgili kurumların temsilcileri deprem veya doğal afet sırasında kendi uydu telefonları ve dış yayın cihazlarını buradaki bilgisayarlar üzerinden kendi internet ağlarına bağlanabiliyor.